Ekologia w hodowli bydła opasowego
Według IJHARS w grudniu 2019 roku ilość gospodarstw ekologicznych w Polsce wynosiła 18 637 . Patrząc kilka lat wstecz liczba ta utrzymuje się na stałym poziomie i oscyluje w granicy 20 000 gospodarstw. Zdecydowaną większość z nich stanowi produkcja rolna , jednak nie ma statystyk jaki jej udział to ekologiczna produkcja mięsa wołowego. Zatem na myśl nasuwa się pytanie czy ekologiczna hodowla bydła opasowego to hit czy kit ?
Mimo braku wyszczególnienia takich producentów w zestawieniach, ta dziedzina rolnictwa ekologicznego ma się całkiem dobrze, a co więcej coraz większa ilość producentów mięsa wołowego rozważa taki krok .
Sama decyzja o rozszerzeniu działalności ekologicznej również na hodowlę zwierząt dla wielu gospodarstw była naturalną koleją rzeczy. Po spełnieniu szeregu wymogów oraz odbyciu okresu przejściowego w związku z przejściem całego gospodarstwa na roślinną produkcję ekologiczną zdecydowali się przejść tą samą drogę w związku z chęcią uzyskania certyfikatu w odniesieniu do swoich stad.
Formalnie rolnik jest zobligowany przejść tą samą drogę, a więc wszystkie jego działania reguluje rozporządzenie Rady (WE) 834/2007. Pierwszym krokiem winno być zgłoszenie podjęcia działalności lub jej aktualizacja na specjalnie opracowanym formularzu przez Głównego Inspektora IJHARS do jednostki certyfikującej. Na dzień 9.10.2020 w Polsce na liście upoważnionych jednostek certyfikujących znajdowali się:
- EKOGWARANCJA PTRE sp. z o.o. – ekogwarancja.pl
- PNG sp. z o.o. – certyfikacja.co
- COBICO sp. z o.o. – cobico.pl
- BIOEKSPERT sp. z o.o. – bioekspert.waw.pl
- BIOCERT MAŁOPOLSKA sp. z o.o. – biocert.pl
- Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. – pcbc.gov.pl
- AGRO BIO TEST sp. z o.o. – agrobiotest.pl
- TüV Rheinland Polska sp. z o.o. – tuv.com/poland/pl
- Centrum Jakości AgroEko sp. z o.o.- agroeko.com.pl
- SGS Polska sp. z o.o. – sgs.pl
- DQS Polska sp. z o.o. – http://dqs.pl
- Bureau Veritas Polska sp. z o.o. – bureauveritas.pl
- Krajowe Centrum Badań i Certyfikacji “Gwarantowana Jakość “ sp. z o.o. – kcbic.pl
Następnie , to właśnie wybrana przez rolnika jednostka, będzie prowadziła go krok po kroku przez okres konwersji , aż do uzyskania stosownych dokumentów i certyfikatów.
Najistotniejszym jest aby przestrzegać zasad zamieszonych we wspomnianym wyżej rozporządzeniu, które w sposób jednoznaczny określają :
- Pochodzenie zwierząt ekologicznych i nieekologicznych
- Pomieszczenia inwentarskie i praktyki gospodarskie
- Dostęp do obszarów na otwartej przestrzeni
- Obsadę zwierząt
- Zakaz produkcji zwierzęcej bez gruntów rolnych
- Jednoczesną produkcję zwierząt ekologicznych i nieekologicznych
- Zarządzania produkcją zwierzęcą
- Pasze pochodzące z własnego gospodarstwa lub innego źródła
- Pasze zaspokajające potrzeby odżywcze
- Pasze w okresie konwersji oraz stosowanie niektórych produktów i substancji w paszach
- Zapobieganie chorobom oraz opiekę weterynaryjną
Dodatkowo rolnik decydujący się na rozpoczęcie ekologicznej działalności z zakresu produkcji zwierzęcej zobligowany jest do prowadzenia rejestrów na podstawie art.76 rozporządzenia Komisji ( WE) nr 889/2008 obejmujących :
- Część 1. Rejestr zwierząt przybywających do gospodarstwa rolnego (art. 76 lit. a rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008),
- Część 2. Rejestr zwierząt opuszczających gospodarstwo rolne (art. 76 lit. b rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008),
- Część 3. Rejestr zwierząt padłych (art. 76 lit. c rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008),
- Część 4. Rejestr pasz (art. 76 lit. d rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008),
- Część 5. Rejestr wypasu (art. 76 lit. d rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008),
- Część 6. Rejestr leczenia chorób i zapobiegania im oraz opieki weterynaryjnej (art. 76 lit. e rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008).
Na pierwszy rzut oka , mnogość przepisów oraz wytycznych może przytłaczać, jednak nie odbiegają one niczym od wytycznych dotyczących produkcji roślinnej , więc dla kogoś kto przeszedł już raz tą drogę, będzie to jak spacer z dobrym znajomym , a dla debiutantów pomocą służą pracownicy jednostek certyfikujących , ARiMR czy też lokalnych oddziałów ODR.
Czy warto ? Prawdopodobnie większość producentów to pytanie zadaje sobie jako pierwsze i tylko twierdząca odpowiedź powinna kierować ich dalszymi krokami.
Genezą i podstawą obrania takiego kierunku zawsze powinna być ewolucja istniejącego już gospodarstwa , ale również filozofia życia i prowadzenia upraw. To właśnie dzięki takim gospodarstwom jesteśmy w stanie zapewnić naturalną bioróżnorodność oraz wpłynąć na jakość wód gruntowych. Pracując nad żyznością gleby i naturalnym obiegiem materii , zabezpieczmy warunki do produkcji kolejnym pokoleniom. Warto również wspomnieć o bardziej wymiernych korzyściach. Od kilku lat obserwujemy wyraźny wzrost rynku bio i eko w Polsce. Polacy jako konsumenci, stają się coraz bardziej wymagający, starają się podejmować świadome decyzje zakupowe. Dodatkowo media mocno kreują trend eko i obecnie przeciętny Kowalski doskonale radzi sobie z czytaniem etykiet na produktach. Wspomniany wyżej Kowalski jest również zamożniejszy , niż jeszcze kilka lat temu, dlatego też gotowy jest wydać większe kwoty pieniędzy na to aby zdrowo się odżywiać. Ma świadomość, że produkt ekologiczny będzie droższy od tego masowego , który leży na półce w dyskoncie. Widoczne jest to w coraz popularniejszych targach czy ryneczkach bio i eko, gdzie lokalni producenci wystawiają swoje artykuły i reklamują swoje gospodarstwa, uzyskując dzięki temu ceny przekraczające nie raz te ogólnorynkowe. Kolejną opcją może być podjęcie stałej współpracy z restauracjami, gdyż obecnie Polacy coraz chętniej sięgają po wołowinę jako mięso pierwszego wyboru, doceniając jej walory smakowe i odżywcze. Nie wolno również zapominać o eksporcie, ponieważ co jak co ale to właśnie rynki zagraniczne są stałymi odbiorcami polskiej wołowiny.
Zdecydowanie ekologiczna produkcja mięsa wołowego jest alternatywą dla wielu gospodarstw i powinna być kolejnym krokiem w rozwoju już tych funkcjonujących na rynku ekologicznym. Trend eko będzie tym dominującym w nadchodzących latach, więc warto już teraz wsiąść do tego pociągu i świadomie kreować swoją przyszłość.