Dlaczego nawożenie magnezem jest takie ważne?
Magnez jest zwany pierwiastkiem życia. Jest on piątym makroskładnikiem w żywieniu roślin, niezbędnym do ich prawidłowego wzrostu i rozwoju. Dlaczego nawożenie magnezem jest tak istotne?
Rola magnezu w procesach życiowych roślin
Magnez jest aktywatorem enzymów w takich procesach życiowych roślin jak oddychanie, synteza kwasów nukleinowych, węglowodanów, białek, tłuszczy, wielu witamin i barwników roślinnych. Będąc podstawowym składnikiem chlorofilu, intensyfikuje proces fotosyntezy. Wpływa na przemiany energetyczne w roślinie i transport asymilatów oraz aktywuje szereg enzymów. Dobre zaopatrzenie roślin w magnez wpływa korzystnie zarówno na wielkość, jak i jakość uzyskiwanych plonów. Wraz z azotem zwiększa wydajność plonów. Przeciwdziała nagromadzaniu azotanów(V) w roślinach, decydując tym samym o ich wartości żywieniowej.
Wpływ magnezu na jakość i wydajność plonów
Korzystnie oddziałuje na dorodność ziarna zbóż oraz ilość zgromadzonego w nim białka. Wpływa na poprawę jakości białka poprzez zwiększenie zawartości aminokwasów egzogennych, np. tryptofanu. Ziarno roślin dobrze odżywionych magnezem charakteryzuje się białkiem o optymalnej zawartości aminokwasów egzogennych, które w dużej mierze decydują o jego wartości odżywczej. Magnez kształtuje zawartość tłuszczu w nasionach rzepaku, skrobi w bulwach ziemniaka oraz sacharozy i melasotworów w buraku cukrowym, decydując o jakości technologicznej korzeni. Poza tym odgrywa ważną rolę jako aktywator procesu przemiany skrobi oraz wpływa na polepszenie cech jakościowych przy przetwarzaniu bulw, między innymi poprzez zachowanie barwy produktów smażenia, takich jak frytki i chipsy.
Znaczenie magnezu w odporności roślin i ich zarządzaniu zasobami wodnymi
Magnez ma również pozytywny wpływ na wielkość i kolor owoców i warzyw, nadaje im aromat oraz zmniejsza podatność na choroby. Stabilizuje biologiczne membrany i pod tym względem upodabnia się do wapnia. Odgrywa także ważną rolę w rozwoju systemu korzeniowego, zwiększając dostępność i efektywność wykorzystania wody przez rośliny, co jest szczególnie ważne podczas długotrwałych okresów suszy. Pierwiastek ten wpływa tym samym na gospodarkę wodną roślin. Spełnia również ważną rolę w gospodarce fosforowej roślin, korzystnie wpływając na pobieranie fosforu oraz jego przemiany w roślinie. Umożliwia wiązanie azotu przez bakterie symbiotyczne i wolno żyjące, aktywując kompleks nitrogenazy odpowiedzialny za redukcję azotu cząsteczkowego do amoniaku. Magnez zwiększa również odporność roślin przeciwko pasożytom i grzybom, ponieważ utrudnia ich przenikanie przez ściany komórkowe i tym samym osłabia ich szkodliwe działanie.
Wrażliwość różnych gatunków roślin na niedobór magnezu i krytyczne fazy zapotrzebowania
Większość roślin uprawnych charakteryzuje się dość dużymi wymagania względem magnezu, często większymi niż w stosunku do fosforu. Szczególnie wrażliwe na niedobór tego pierwiastka są rośliny kapustne (rzepak), okopowe (buraki cukrowe i pastewne oraz ziemniaki), zboża ozime i jare, kukurydza oraz rośliny bobowate. Wśród warzyw do najbardziej wrażliwych należą pomidory, ogórki, sałata, dynia i papryka oraz warzywa korzeniowe.
Magnez pobierany jest przez rośliny w ciągu całego okresu wzrostu i rozwoju, jednak największe zapotrzebowanie na ten makroskładnik ma miejsce w okresie najintensywniejszego przyrostu biomasy. Wówczas rośliny wykazują największą wrażliwość na niedobór tego makroskładnika. Fazy krytyczne pobierania magnezu dla roślin rolniczych kształtują się następująco: zboża – od fazy strzelania w źdźbło do końca kłoszenia, rzepak – od fazy pąkowania do tworzenia łuszczyn, buraki cukrowe – w okresie od czerwca do września i ziemniaki – podczas formowania bulw.
