Strefa wiedzy

Mamy końcówkę listopada w większości gospodarstw prace polowe są na ukończeniu. Powoduje to, że rolnicy coraz częściej rozważają zakup nawozów pod przyszłoroczną aplikację. Jednak jak je należy zabezpieczyć, żeby nie traciły swoich właściwości. W poniższym artykule postaram się przedstawić kilka zasad jak przechowywać nawozy w okresie zimowym.

Przełom listopada i grudnia to w wielu gospodarstwach czas na wyhamowanie prac polowych. Przez co niektórzy rolnicy coraz bardziej zastanawiają się nad zakupem nawozów pod przyszłoroczne aplikacje. Szczególnie, że ARiMR zakańcza wypłatę zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich, co spowodowało poprawę finansową wielu gospodarstw. Dzięki temu rolnicy chętniej rozmawiają o inwestowaniu w swoje uprawy i zakupie nawozów.  Drugim ważnym argumentem przemawiającym za tym, że w gospodarstwach coraz częściej pojawiają się nawozy jest fakt, że wcześniejszy zakup nawozów wiąże się z niższą ich ceną lub różnego rodzaju promocjami. Pozwala to na obniżenie kosztów produkcji, która jest istotna w funkcjonowaniu gospodarstw. Kolejnym aspektem, który warto jest wziąć pod uwagę przy zakupie nawozów jest fakt, że jest teraz łatwa ich dostępność i nie ma problemu z ich dowozem do gospodarstw. Pozwala to na zabezpieczenie bazy do stosowania ich na wiosnę. Warto jest również pamiętać, że mimo wszystko pandemia koronawirusa nie odpuszcza i do końca nie wiemy jak będzie się rozwijać w najbliższych miesiącach. Stąd też warto jest zabezpieczyć się przynajmniej w te nawozy, których stosowanie jesteśmy pewni, żeby nie okazało się, że nie możemy ich zastosować ponieważ nikt nie będzie w stanie nam ich dowieźć.

Jednak decydując się teraz na zakup nawozów granulowanych musimy wziąć pod uwagę, że musimy przetrzymać je w swoim gospodarstwie przez okres zimy. W szczególności jest to ważne ze względu na fakt, że nawozy będziemy stosowali dopiero wczesną wiosną i musimy zabezpieczyć je w taki sposób by nie straciły swoich właściwości. W tym momencie rodzi się pytanie jak prawidłowo to zrobić, żeby zakupione teraz przez nas  produkty posiadały takie same właściwości podczas stosowania???

Zacznijmy przede wszystkim od faktu, że przechowywanie nawozów mineralnych jest zasadne, jeśli ich termin przydatności wynosi od 6 do 24 miesięcy od daty produkcji. Sprawi to, że nie będziemy stosowali produktów przeterminowanych, które mogą być mniej efektywne niż produkty świeże. Warto tu wspomnieć, że wszystkie nawozy TIMAC AGRO POLSKA zamawiane w ilości przynajmniej 6 ton przyjeżdżają prosto do rolnika z fabryki, co gwarantuje ich wysoką jakość i możliwość stosowania przez długi czas.

Nieprawidłowe warunki przechowywania nawozów sypkich mogą pogorszyć właściwości i obniżyć ich wartość użytkową. Wart podkreślenia jest fakt, że wszystkie nawozy TIMAC AGRO POLSKA są nawozami granulowanymi i pakowanymi w opakowania 50 kg lub 600 kg, co znacząco ułatwia ich prawidłowe przechowywanie w okresie zimy i nie tylko. Często obserwuje się zjawisko, w którym nawozy (zawierające sole) posiadają tendencję do zbrylania się. W takim przypadku utrudnione jest ich wysiewanie i zmuszeni jesteśmy rozbijać powstałe bryły. Pogarsza to ich równomierny wysiew, szczególnie na znaczne odległości. Powodem tego jest zbyt duże pochłanianie wody z otoczenia. Nawozy granulowane TIMAC AGRO POLSKA nie są tradycyjnymi nawozami NPK opartymi w znacznej części o sól potasową, co znacznie ogranicza problem ich zbrylania. Niektóre nawozy jak saletra wapniowa czy siarczan magnezu pod wpływem dużej wilgotności i nieszczelnych opakowań mogą wchłonąć duże ilości wody. Powstaje wówczas efekt mazistości i nawozy tracą na wartości użytkowej. Nawozy azotowe takie jak saletra czy saletrzaki oraz wapno palone pod wpływem czynników zewnętrznych takich jak: temperatura, woda ulegają silnemu utlenianiu, które w konsekwencji prowadzi do ich rozkładu chemicznego, a nawet do samozapalenia. Warto jest w tym miejscu wspomnieć, że składniki pokarmowe w nawozach produkowanych przez TIMAC AGRO w żaden sposób nie reagują między sobą wchodząc w reakcje chemiczne, co gwarantuje ich bezpieczeństwo przechowywania i wysoką jakość.

Jednak pomimo przytoczonych przykładów bezpieczeństwa przechowywania nawozów produkowanych przez TIMAC AGRO, warto jest je przechowywać w odpowiednich warunkach zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Wszystkie nawozy mineralne powinny być przechowywane w suchym, ciemnym i przewiewnym pomieszczeniu. Temperatura wewnątrz budynku powinna wynosić od 5 do 20°C. Nawozy należy przechowywać w oryginalnym opakowaniu, które powinno być nieuszkodzone. Miejsce przechowywania nawozów należy odizolować od pomieszczenia z żywnością czy paszami dla zwierząt. Opakowania z nawozami ustawiamy zachowując między nimi odległość (ograniczając ryzyko uszkodzeń opakowania). W pobliżu miejsca przechowywania nie mogą znajdować się również substancje łatwopalne. Składując nawozy warto jest je odsunąć przynajmniej o 1 metr od ścian i konstrukcji dachu. Jeżeli jest to możliwe to dobrze jest ułożyć worki na drewnianych paletach. Nie dochodzi wtedy do bezpośredniego kontaktu między posadzką budynku a workami z nawozem. Ułożenie nawozu na paletach i odsunięcie od ścian i dachu zabezpiecza materiały, z którego wykonany jest budynek przed działaniem substancji chemicznych oraz powoduje lepszą wentylację budynku i nie dopuszcza do pojawienia się wilgoci w jego wnętrzu.

Natomiast jeśli w gospodarstwie nie mamy możliwości przechowywania nawozów w zamkniętym pomieszczeniu to powinniśmy ustawić je na przepuszczalnej, suchej i gładniej powierzchni. Bardzo ważne jest też to, żeby stały one na podniesieniu (np. na drewnianych paletach), ponieważ w okresie obfitych opadów ochronimy nawozy przed zalaniem czy dostępem wody ze zbyt uwilgotnionej gleby. Nawozy, które będziemy magazynowali poza budynkiem powinny być bezwzględnie przykryte plandekami. Zakrywanie stosu z nawozami większą ilością plandek rozpoczynamy od dołu do góry. Takie ułożenie chroni nawóz przed wodą opadową i zabrudzeniami. Cała konstrukcja powinna być dobrze zamocowana, żeby nie dochodziło do jej uszkodzenia pod wpływem wiatru.

W niniejszym artykule postaram się przybliżyć, dlaczego warto przeprowadzać analizy gleby w podstawowe składniki pokarmowe oraz jak można w ten sposób ograniczyć koszty związane z nawożeniem, które mają coraz większy udział w strukturze kosztów poszczególnych upraw.

Aktualnie zbliżamy się do końca okresu wegetacji temperatury i przebieg opadów w wielu regionach kraju nie pozwala na wykonywanie większych prac polowych. Część rolników jeszcze zbiera kukurydzę na ziarno starając się wykorzystać każdy dzień bez opadów. Inni są już bardziej zajęci pracami wokół własnych gospodarstw czy też przeprowadzaniem przeglądów maszyn przed nowym sezonem. Jednak ten okres jest dobrym momentem, żeby na spokojnie zaplanować część zabiegów agrotechnicznych w swoim gospodarstwie. Ponadto teraz na spokojnie można wstępnie ułożyć programy nawożenia pod uprawy jare. Pomimo, że odsetek upraw jarych w Polsce jest niewielki to nie zapomnijmy, że do upraw jarych należy również kukurydza, której zasiewy każdego roku wynoszą ponad 1 mln hektarów. Poza tym cena kukurydzy sprzedawanej na mokro też jest zadawalająca, nawet jeśli uwzględnimy wilgotność kukurydzy, która w tym roku w większości gospodarstw jest wysoka. Dlatego już teraz warto jest zastanowić się nad nawożeniem. W celu prawidłowego zbilansowania nawożenia niezbędne jest posiadanie aktualnych badań gleby w fosfor, potas, magnez i pH gleby, które powinniśmy przeprowadzić przynajmniej raz na 4 lata. Koszt takiego badania nie jest wielki i wynosi 15,25 zł/próbkę (badania podstawowe + ustalenie zalecanych dawek wapna). Ponadto w gospodarstwach o powierzchni do 75 ha, jeżeli okaże się, że pH gleb jest poniżej 5,5 możemy wystąpić do NFOŚiGW w celu uczestnictwa w „Ogólnopolskim programie regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie”. W skrócie możemy otrzymać dopłaty do zakupu wapna. Skupmy się jednak na kwestii istotniejszej, ponieważ nie uprawiamy pola tylko dla dopłat. Przecież znaczna część rolników, która poważnie podchodzi do swojej pracy, stara się dbać o swoje pole, z którego tak naprawdę utrzymuje siebie i swoją rodzinę. Przyjrzyjmy się, co tak naprawdę daje nam znajomość zawartości składników pokarmowych. Po pierwsze znajomość podstawowych składników pokarmowych daje nam szansę na ułożenie optymalnie zbilansowanego programu nawożenia pod konkretne uprawy i ich potrzeby pokarmowe, a nie stosowanie składników pokarmowych na tzw.  „oko”. Warto jest nawozić tymi nawozami, którymi trzeba i w takich dawkach jakie trzeba, a nie podawać duże ilości składników, które być może są i tak w glebie. Po drugie znajomość pH gleby pozwoli na utrzymanie go w optymalnym zakresie. Ponieważ uregulowane pH gleby gwarantuje optymalne pobieranie składników pokarmowych z gleby. Możemy nawozić dużymi dawkami nawozów, a rośliny z powodu toksycznego działania glinu i tak nie będą w stanie wykorzystać tych składników, a my tylko wydamy pieniądze i zanieczyścimy środowisko. Po trzecie po przeprowadzeniu badań możemy zaobserwować w jakiej kondycji jest nasza gleba i jak nasze dotychczasowe podejście miało wpływ na glebę. Możemy wywnioskować czy postępowaliśmy słusznie, a może musimy radykalnie zmienić swoje podejście do gospodarowania i zacząć myśleć o dalszych latach, bo możemy doprowadzić do całkowitego wyjałowienia gleby.

Podsumowując z pewnością warto jest przeprowadzić przynajmniej podstawowe analizy zawartości fosforu, potasu, magnezu i pH gleby jeszcze w okresie późno jesiennym choćby z tego powodu, że aktualnie długo czeka się na wyniki takich badań. W zależności od SChR trwa z pewnością różnie. Jednak w większości przypadków jest dość długi. Dlatego nie warto jest czekać na ostatnią chwilę z podjęciem decyzji o przeprowadzeniu takich badań i już teraz je przeprowadzić, żeby mieć możliwość jeszcze na zaplanowanie nawożenia zgodnie z tym co mamy w glebie.

Kukurydza na dobre zagościła w płodozmianie wielu gospodarstw. Część gospodarstw zdecydowała się na jej uprawę ze względów ekonomicznych lub szybką sprzedaż bezpośrednio po zbiorze, a inne ze względu na dość prostą uprawę. Ale czy na pewno prostą??? W tym artykule postaram się odpowiedzieć, jakie trudności mogliśmy spotkać w tym roku w uprawie kukurydzy i jakie konsekwencje one przyniosły.

Żniwa kukurydziane w pełni i czas przyjrzeć się bliżej uprawie kukurydzy i na świeżo zastanowić się czy wszystko zrobiliśmy co należy żeby osiągnąć zadawalający plon, który przy zadawalającej cenie skupu (obecnie 420-550 zł/tonę) może przynieść zysk dla gospodarstwa i pozwoli na dalszy jego rozwój. W tym roku siew kukurydzy rozpoczął się dość wcześnie jednak ze względu na chłodny maj rozwój kukurydzy był mocno ograniczony. Pod koniec maja kukurydza miała wykształcone kilka liści i wykazywała silne oznaki stresu. Ponadto ze względu na niskie temperatury znaczna część roślin miała problemy z pobraniem składników pokarmowych z gleby. Po chłodnym maju przyszedł czerwiec i kukurydza dopiero wtedy zaczęła nadrabiać zaległości. Jednak w znacznej części kraju przyszły częste i intensywne opady, które lokalnie spowodowały problemy i wywołały kolejny stres rozwoju kukurydzy. Lipiec i sierpień był dość sprzyjający dla rozwoju kukurydzy w większości kraju. Jednak już wrzesień i październik nie był taki łaskawy ze względu na długotrwałe opady kukurydza w momencie dojrzałości mlecznej i woskowej została poddana intensywnej presji chorób głównie fuzaryjnych. To przyczyniło się do znacznego porażenia ziarna tego rodzaju grzybami, a to spowoduje gorszej jakości zarówno kiszonki oraz ziarna na przemysł. Poza tym ziarno porażone grzybami z rodzaju Fusarium zawiera duże ilości mykotoksyn, które dyskwalifikuje je do sprzedaży. Ponadto rozmawiając z wieloma rolnikami w tym roku kukurydza dość wolno oddaje wodę, a to przyczynia się do większej wilgotności ziarna. Wyższa wilgotność z kolei przyczynia się do niższej ceny w skupie lub wyższe koszty suszenia.

Znając już warunki jakie panowały w tym roku przyjrzyjmy się teraz standardowej technologii nawożenia kukurydzy. Większość rolników z nawożenia stosuje rzutowo sól potasową jako źródło potasu, w tzw. podsiewacz stosuje superfosfat lub fosforan amonu jako źródło fosforu oraz rzutowo mocznik jako źródło azotu. Dawki poszczególnych nawozów zazwyczaj rolnicy ustalają indywidualnie, biorąc pod uwagę wiele czynników.

Wiedząc już jakie były warunki pogodowe w tym okresie wegetacji oraz nawożenie kukurydzy, możemy określić jakie błędy popełniliśmy. Pewnie część stwierdzi, że największy wpływ na powodzenie uprawy kukurydzy ma pogoda i że tak nie opłaca się uprawiać kukurydzy. Jednak jak wytłumaczyć, że u jednego rolnika plon kukurydzy wynosi kilkanaście ton z ha, a u drugiego przez tzw. miedzę, kukurydza sypie zaledwie kilka???

Dla zainteresowanych, którzy chcą usprawniać swoje gospodarstwo i naprawić błędy, jakie popełnili w tym roku lub jakich nie popełniliśmy, ale chcą ich uniknąć ponieważ od zawsze było wiadomo, że najlepiej uczyć się na cudzych błędach, a nie swoich. Zastanówmy się jak teraz zaplanować uprawę kukurydzy na następny sezon, aby zabezpieczyć swój plon. Na początek zwróćmy uwagę na pH gleby, jakie występuje na naszych polach, ponieważ kukurydza wykazuje znaczny spadek plonu przy pH gleby poniżej 5,5. Dlatego warto najpierw uregulować pH gleby. Ponadto na glebach o nieuregulowanym pH gleby fosfor ulega uwstecznieniu i jest niedostępny dla roślin. W celu zabezpieczenia fosforu przed uwstecznianiem warto jest zastosować fosfor w technologii TOP PHOS, który chroni go przed stratami w wyniku uwsteczniania z jonami glinu i żelaza. Najlepszym rozwiązaniem będzie zastosować nawóz EUROFERTIL TOP 35 NP, który w swoim składzie zawiera fosfor w technologii TOP PHOS. Z drugiej zawiera idealnie zbilansowane składniki pokarmowe m.in. azot, siarkę, wapń, magnez oraz cynk zapewniające szybki start i rozwój kukurydzy nawet w niesprzyjających warunkach pogodowych. W celu jeszcze szybszego startu kukurydzy w okresie wschodów możemy zastosować nawóz startowy PHYSIOSTART. Jest to mikrogranulowany nawóz zawierający: azot, fosfor, siarkę, wapń i cynk. Mikrogranulowany nawóz PHYSIOSTART umieszczamy bezpośrednio przy ziarnie kukurydzy, dzięki temu kukurydza ma łatwo dostępne składniki pokarmowe od samych wschodów. Zapewnia to kukurydzy szybkie i równomierne wschody. Zapewnienie szybkich i równomiernych wschodów, nawet w niekorzystnych warunkach, sprawia, że  kukurydza wykazuje wyższy poziom plonowania. Warto jest też w tym miejscu wspomnieć, że zarówno EUROFERTIL 35 NP., jak i PHYSIOSTART zawierają kompleks PHYSIO+, czyli aminupurynę. Jest to naturalna substancja wspomagająca z jednej strony szybszy rozwój systemu korzeniowego, z drugiej zaś sprzyja pobieraniu wapnia, który wchodzi w skład ścian komórkowych, a to wpływa na mniejsze uszkodzenia mechaniczne i wyższą odporność na choroby i szkodniki. Warto jest również zwrócić uwagę na trochę inny parametr, który de facto widzimy dopiero podczas zbioru kukurydzy, a ustalamy go jeszcze przed siewem. Mowa tu o wilgotności ziarna. Wilgotność ziarna w głównej mierze uzależniona jest od podaży azotu w okresie wegetacji i pod jej koniec. Należy wziąć pod uwagę to, że większość rolników stosuje jedną przedsiewną dawkę azotu w postaci mocznika czy to zwykłego czy to z enzymem ureazy. Zarówno jeden, jak i drugi powoduje duży pik w krótkim okresie czasu azotu dostępnego dla roślin. Jest to sytuacja niekorzystna ponieważ z jednej strony roślina ma zapewnioną dużą ilość azotu, który nie jest w pełni wykorzystany przez roślinę, z drugiej może podlegać wypłukaniu przy intensywnych opadach. W celu prawidłowej i równomiernej dostępności azotu przez cały okres wegetacji koniecznie należy zastosować azot w technologii N-PROCESS. Jest to technologia, w której uwalnianie azotu dostosowane do potrzeb roślin. Z drugiej wpływa na wyższą aktywność mikroflory glebowej, która sprzyja wykorzystaniu azotu glebowego i szybszą mineralizację materii organicznej. Po trzecie wpływa na wyższą efektywność przemian azotu w roślinie. Opisana powyżej technologia N-PROCESS znajduje się w nawozach SULFAMMO, które dodatkowo zawiera wapń, magnez i siarkę sprzyjające wykorzystaniu azotu, z drugiej ograniczają zakwaszające działanie nawozów azotowych. Odpowiednio zbilansowane składniki pokarmowe w połączeniu z technologią N-PROCESS sprzyjają najefektywniejszemu odżywieniu kukurydzy. Ponadto zbilansowane odżywienie wpływa na niższą wilgotność ziarna, a to wpływa wyższą cenę ziarna lub niższe koszty suszenia. Po omówieniu najbardziej korzystnego odżywiania startowego kukurydzy. Zastanówmy się co możemy zrobić po pojawieniu się stresu wschodzących roślin, czyli przygruntowym przymrozkom i chłodnej wiośnie. Po wystąpieniu różnego rodzaju stresów w początkowym okresie wzrostu warto jest zastosować nawóz doglebowo-nalistny FERTIACTYL STARTER w celu zminimalizowania efektów stresu. FERTIACTYL STARTER w swoim składzie zawiera Glicynę-Betainę, czyli naturalny antystresant. Dodatkowo stosując FERTIACTYL STARTER dostarczamy roślinom zeatynę, czyli ukorzeniacz. Stosując FERTIACTYL STERTER działamy nie tylko na roślinę, ale i na glebę dostarczając kwasy humusowe i fulwowe, które poprawiają właściwości gleby. W późniejszych fazach rozwojowych w celu optymalnego odżywienia roślin warto jest zastosować FERTILEADER AXIS zawierający Glicynę-Betainę, o której wspominałem wcześniej. Iżo Pentyl Adeniny, który wspomaga transport składników odżywczych wewnątrz rośliny oraz aminokwasy. Aminokwasy wspomagają wchłanianie składników odżywczych takich jak azot, fosfor, mangan i cynk, które są zawarte w FERTILEADER AXIS.

Podsumowując całość w pierwszej kolejności należy odpowiednio zaplanować nawożenie startowe kukurydzy ponieważ jest ono kluczowe w osiągnięciu wysokiego plonowania. Z drugiej strony w momencie wystąpienia różnego rodzaju stresów warto jest wesprzeć kukurydzę w tym trudnym dla jej rozwoju momencie, aby ten stres nie spowodował spadku plonowania kukurydzy.

Mamy drugą połowę października analizując przebieg pogody to w wieku regionach kraju mamy intensywne opady przekraczające kilkadziesiąt mm na dobę. Część zbóż, która została zasiana często została poddana czasowym podtopieniom spowodowanych zastoiskami wody natomiast część pszenic jeszcze nie została zasiana. Rolnicy zastanawiają się czy będą w stanie coś jeszcze zrobić tej jesieni. W tym artykule postaram się przybliżyć działania, jakie można podjąć jeszcze tej jesieni.

Analizując przebieg pogody to w większości kraju mamy bardzo mokrą jesień, z jaką nie mieliśmy dawno do czynienia. Do tej pory raczej rozmawialiśmy o niedoborach wody niż o jej nadmiarze. Znaczna część rolników jeszcze nie zdążyła zasiać wszystkich pszenic, jakie planowała i zastanawia się czy w ogóle uda im się to zrobić. Natomiast ci, którzy zasiali swoje zboża są w lepszej sytuacji, choć martwią się czy przetrwają one w tak mokrej glebie, szczególnie tam gdzie występują zastoiska wody. Zarówno jedni i drudzy nie są w komfortowej sytuacji dlatego powinniśmy zastanowić się co możemy zrobić, aby ograniczyć straty plonu.

Pierwszym takim działaniem, jeśli pogoda pozwoli i umożliwi wjazd opryskiwaczem powinna być walka z chwastami, aby ograniczyć ich konkurencję o składniki pokarmowe. Kolejnym ważnym aspektem jest zadbaniem i odpowiednie odżywienie roślin w najbardziej newralgicznej fazie rozwojowej, jakim jest początek krzewienia. Poza tym już na tym etapie powinniśmy dokonać korekty wiosennej dawki składników pokarmowych uwzględniając większe straty spowodowane większymi opadami w porównaniu do lat poprzednich. Poza tym uwzględniając jeszcze inne ważne czynniki w uprawie zbóż warto jest też przeprowadzić lustrację swoich upraw pod kątem występowania chorób grzybowych i szkodników, które mogą mieć duże znaczenie ze względu na utrudnioną z nimi walkę z powodów częstych opadów i trudnościami z wjazdem w pole ciężkim sprzętem. Dlatego jeśli tylko na to warunki pozwolą, warto jest uwzględnić wszystkie te czynniki w ochronie zbóż i przygotowaniem ich do zimy. Teraz postaram się przetoczyć kilka ważnych aspektów dotyczących jesiennego odżywienia zbóż szczególnie w fazie krzewienia. W tej fazie najważniejszymi mikroelementami są miedź i mangan, o których powinniśmy szczególnie pamiętać  z tego względu, że miedź wpływa na:

• Lepsze krzewienie roślin,
• sztywność źdźbła i wyleganie,
• wyższą zawartość białka w ziarnie,
• ograniczenie występowania pustokłosi,
• wyższą odporność na choroby (mączniak prawdziwy, sporysz, zgorzel podstawy źdźbła),
• wyższą mrozoodporność.

Ponadto:

• bierze udział przemianach azotu w roślinie,
• bierze udział w głównych procesach fotosyntezy, oddychania, transportu węglowodanów oraz metabolizmu błon komórkowych,
• uczestniczy w syntezie hormonów wzrostu.

Natomiast mangan wpływa na:

• wyższą odporność na choroby i szkodniki,
• wyższą zawartość białka w ziarnie,
• intensywność fotosyntezy,
• rozwój roślin i wydania wysokich plonów,
• sztywność i odporność mechaniczną liści, łodygi i korzeni,
• rozwój systemu korzeniowego i pobieranie fosforu,
• wyższą mrozoodporność.

Poznając wpływ miedzi i manganu na rozwój roślin warto jest zadbać o odpowiednie ich uzupełnienie. Jednak trzeba mieć na uwadze, że oprócz problemu ich dostarczenia z powodu zbyt uwilgotnionej gleby istotnym problemem są również dość niskie temperatury, które utrudniają wnikanie składników pokarmowych podanych nalistnie. Dlatego w celu lepszego wnikania składników pokarmowych do roślin warto jest podać miedź i mangan z nośnikiem jakimi są aminokwasy, które znacznie ułatwiają wnikanie mikroelementów do wnętrza roślin nawet w niższych temperaturach. Ponadto dostarczając aminokwasy roślinom one włączają je w swoje struktury nie tracąc energii na ich wytworzenie. Dodatkowo warto jest zastosować kompleks Glicyny-Betainy, która jest naturalnym antystresantem szczególnie istotnym tej jesieni, kiedy mamy obfite opady a rośliny często są poddawane okresowym podtopieniom, co niekorzystnie wpływa na ich rozwój. Ponadto w okresie jesiennym w celu szybszego przemieszczania składników pokarmowych i asymilatów, w tym głównie cukrów wewnątrz rośliny, co spowoduje szybsze ich gromadzenie wewnątrz rośliny i ostatecznie przyczyni się do podniesienia ich odporności na niskie temperatury oraz pozwoli lepiej przetrwać ten niekorzystny okres, jakim jest zima. Warto jest zastosować IzoPentyl adeniny.

Podsumowując jeśli warunki pozwolą na wjazd opryskiwaczem w pole warto jest zastosować FERTILEADER TONIC w dawce 1,5 l/ha w celu dostarczenia zbożom miedzi i manganu, dwóch najważniejszych mikroelementów w fazie krzewienia na nośniku aminokwasowym, który ułatwia ich wnikanie do wnętrza roślin. Ponadto FERTILEADER TONIC zawiera kompleks Glicyny-Betainy naturalny antystresant oraz IzoPentyl adeniny, który przyśpiesza transport cukrów wewnątrz rośliny dzięki czemu nasze zboża będą lepiej przygotowane do zimy.