Rośliny wysokobiałkowe w zmianowaniu roślin – niezwykle ważna część płodozmianu

Rośliny wysokobiałkowe, czy też rośliny z rodziny bobowatych (wcześniej określane jako motylkowate) to takie, które wykazują wysoką zawartość białka w nasionach. Należą do nich min groch, łubin, bobik, soja. Oprócz wartości pokarmowych wykazują niezwykłe wartości ulepszające strukturę gleby i wzbogacają ją w składniki pokarmowe.

Czym jest zmianowanie roślin?

Następstwo uprawianych roślin na danym polu uwarunkowane czynnikami przyrodniczymi (wymagania glebowe i pokarmowe, długość okresu wegetacyjnego) i agrotechnicznymi (nawożenie naturalne, organiczne i mineralne oraz wapnowanie i uprawa roli). Rolą zmianowania roślin uprawnych jest zwiększenie żyzności gleby czy redukcja szkodników i patogenów.

Zmianowanie upraw – czym się charakteryzuje?

Obecna towarowa produkcja charakteryzująca się wysoko idącą specjalizacją opiera się na roślinach zbożowych i rzepakach mocno ogranicza i skraca czas gdy dana roślina ponownie zagości na polu co powoduje stopniową degradację i zubożenie gleb. Lekarstwem na ten stan rzeczy może być wprowadzenie jako czynnika wydłużającego płodozmian roślin z rodziny bobowatych.

Przez co przykłady zmianowania pól roślin uprawnych wyglądają tak: rzepak; pszenica; pszenica; rzepak. Natomiast wprowadzenie chociażby grochu wzbogaciłoby glebę, „złamało” i wydłużyło płodozmian. Niestety niska opłacalność ich produkcji w porównaniu do np. zbóż zniechęca do zwiększania ich udziału w zmianowaniu. A wartości dodane z wprowadzenia ich do uprawy są nieocenione.

Próbą wykorzystania roślin wysokobiałkowych jest umieszczanie ich jako poplonów aby w chociaż niewielkim stopniu skorzystać z dobrodziejstw tej grupy roślin dla ziemi.

Rośliny wysokobiałkowe – zawartość azotu

Co dają rośliny wysokobiałkowe w zmianowaniu roślin? Przede wszystkim są cennym źródłem azotu glebowego który asymilują dzięki bakteriom brodawkowym. Poniżej przedstawiamy zawartość azotu w resztkach pożniwnych wybranych roślin wysokobiałkowych. Roślina w plonie głównym – zawartość azotu w kg/ha:

• Lucerna 110 – 185,
• Koniczyna czerwona 80 – 100,
• Koniczyna biała 100,
• Bobik 60 – 80,
• Groch siewny 40 – 60,
• Wyka siewna 40 – 60,
• Łubin 65 – 95.

Przeczytaj więcej o roli azotu dla roślin: https://pl.timacagro.com/azot-jako-plonotworczy-pierwiastek-w-warzywach.

Rośliny wysokobiałkowe – inne cechy

Rośliny wysokobiałkowe pozostawiają w glebie również dużo substancji organicznej z czego sama sucha masa systemu korzeniowego to do 3t/ha. Ilość masy korzeniowej powiązana jest oczywiście z głębokością systemu korzeniowego który doskonale spulchnia glebę poprawiając podsiąk wody.

Duża ilość materii organicznej pozostawiona przez bobowate zwiększa również pojemność sorpcyjną gleby dzięki czemu zwiększymy wykorzystanie nawozów kolejnej rośliny w płodozmianie.

Wykorzystanie roślin białkowych w zmianowaniu jest cenne zwłaszcza na glebach lekkich, ubogich w próchnicę gdzie dostarczenie masy organicznej poprawia warunki glebowe.

Warto więc pochylić się nad tą grupą roślin i umieścić w zmianowaniu aby poprawić plony pozostałych upraw w płodozmianie. Dzięki temu opłacalność ich siewu okaże się znacznie wyższa niż by się z pozoru wydawało.