Kwasica u bydła – wszystkie informacje
Jak częstym problem jest kwasica żwacza może świadczyć fakt, że u około 20% krów świeżo wycielonych może ona występować. Dodatkowo ponad 50% bydła opasowego może doświadczyć kwasicy. Mimo tak dużej skali występowania hodowcy akceptują tę chorobę jako konsekwencję intensywnego żywienia bydła.
Zobacz także artykuł o najpopularniejszych pasożytach bydła.
Kwasica u bydła i fizjologia jej powstania
Jak powstaje kwasica u krów? Podczas trawienia dużej ilości szybkiej energii np. skrobi w żwaczu, namnażają się bakterie odpowiedzialne za wykorzystanie tej energii. Niestety poprzez swoje bytowanie obniżają one pH w żwaczu, przez co inne drobnoustroje odpowiedzialne za trawienie włókna obumierają. Dochodzi do zaburzenia trawienia i wielu innych problemów z tym związanych.
Być może interesuje Cię temat bydła, dlatego warto przeczytać o krowie białogrzbietej, krowie polskiej czarno-białej, krowie polskiej czerwono-białej oraz krowie polskiej czerwonej.
Kwasica u krów – objawy
Hodowca, który zna swoje zwierzęta, jest w stanie szybko wychwycić objawy kwasicy w stadzie. Często są nimi:
- brak apetytu,
- słaba praca żwacza,
- słabe przeżuwanie,
- luźny kał,
- niestrawione części paszy,
- zatrzymanie łożyska,
- atonia macicy,
- schorzenia racic.
Dodatkowo, kwasicę możemy wykryć przeprowadzając badania mleka. Należy wtedy zwrócić szczególną uwagę na poziom tłuszczu w mleku, oraz stosunek tłuszczu do białka.
Prawidłowo, powinno być więcej tłuszczu niż białka. A idealny stosunek tłuszczu do białka powinien wynosić 1,2. Poniżej możemy już mówić o subklinicznej kwasicy.
Kwasica żwacza – przyczyny powstawania
Wyróżniamy dwie główne przyczyny powstawania:
- błędy żywieniowe,
- przyczyny środowiskowe.
Błędy żywieniowe:
- Struktura dawki – źle wymieszany oraz zbyt słabo lub zbyt mocno rozdrobniony TMR, zła kolejność zadawania pasz przy tradycyjnym żywieniu (zbyt wiele paszy bogatej w energię na raz).
- Ilość i jakość paszy treściwej (zbyt dużo na raz i słabej jakości).
- Technika karmienia paszą treściwą (zbyt mało dawek dziennie, zbyt duża ilość).
- Brak buforowania żwacza (mechanicznego i działającego na żwacz).
- Złe przygotowanie krowy do laktacji w okresie zasuszenia.
- Niepoprawna adaptacja opasów do dawki bogatej w skrobię (zbyt szybko).
Przyczyny środowiskowe:
- Stres cieplny.
Kwasica u bydła – skutki
Skutki kwasicy wpływają mocno na opłacalność produkcji a są nimi:
- spadek pobrania SM dawki,
- utrata apetytu,
- zmiany w dziennym pobraniu pasz,
- upośledzona strawność składników pokarmowych,
- fluktuacyjna produkcja mleka,
- spadek produkcji mleka,
- zahamowanie przyrostów u opasów,
- obniżona odporność,
- schorzenia racic,
- wysoka somatyka,
- mastitis,
- zatrzymania łożyska,
- uszkodzenia ściany żwacza,
- ropnie wątroby.
Leczenie kwasicy u krów i jej zapobieganie
Aby zapobiegać kwasicy u bydła należy zapamiętać następujące punkty:
- Poprawa struktury dawki – odpowiednie wymieszanie tmr
- Poprawa jakości pasz i dawki (długość cięcia i energetyczność)
- Poprawa techniki skarmiania
- Dostęp do stołu paszowego
- Zadawanie paszy
- Odpowiedni dostęp do wody
- Buforowanie środowiska żwacza
Leczenie kwasicy u krów oznacza buforowanie środowiska żwacza, jest ono najlepszą metodą walki. Odpowiednie surowce podnoszą pH w żwaczu przyczyniając się do obniżenia ryzyka kwasicy. Najpopularniejszymi surowcami są:
Kreda pastewna – powoli się uwalnia i powoli podnosi pH, jest najczęściej stosowana.
Kwaśny węglan sodu (wodorowęglan sodu, sodka) – bardzo szybko podnosi pH jednak szybko się neutralizuje w kwaśnym środowisku np. w TMR neutralizuje się do 3 godzin od wymieszania.
Tlenek magnezu – powoli się uwalnia i podnosi pH dodatkowo wprowadza cenny magnez, który np. ma właściwości uspakajające.
Algi morskie – szybko podnoszące pH i długo się uwalniające, optymalnie działające na środowisko żwacza.
Najlepiej wybrać jest bufor, który działa sekwencyjnie w środowisku żwacza nawet przez całą dobę. Takim produktem jest np. Litha PH +, który zawiera w składzie kwaśny węglan sodu, tlenek magnez oraz jako podstawę i nośnik algi morskie. Uwalniając sekwencyjnie składniki buforujące, mamy zapewnione buforowanie żwacza przez całą dobę. Dzięki temu w pełni zabezpieczamy się przed kwasicą.
Jak zadbać o swoje stado? Odpowiadają specjaliści Timac Agro
Kwasica u bydła – podsumowanie
Mimo dużej wiedzy hodowców, kwasica u bydła nadal jest dużym problemem w wielu stadach. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom jesteśmy w stanie skutecznie walczyć z tą chorobą. Walkę z kwasicą należy traktować jako inwestycję, a nie koszt. I jak stare przysłowie mówi: „Lepiej zapobiegać, niż leczyć” ponieważ w tym przypadku to najtańsze rozwiązanie.