Kiszonka z kukurydzy – krok po kroku
Przygotowanie wysokojakościowej kiszonki z kukurydzy jest procesem złożonym, podczas którego możemy popełnić wiele błędów. Błędy popełnione podczas zbioru kukurydzy na kiszonkę będą rzutować na jej jakości przez cały okres jej skarmiania, a w skrajnych przypadkach źle przygotowana kiszonka z kukurydzy może wpłynąć na problemy zdrowotne w stadzie lub zostać całkowicie zdyskwalifikowana jako pasza dla zwierząt.
W poniższym artykule wskażemy kilka ważnych aspektów, na które należy zwrócić uwagę podczas zbioru kukurydzy na kiszonkę, jak również na proces jej zakiszania.
Przygotowanie kiszonki z kukurydzy zaczynamy wczesną wiosną
Proces przygotowania kiszonki z kukurydzy wysokiej jakości zaczyna się już wczesną wiosną w momencie wyboru odpowiedniej odmiany kukurydzy. Odpowiednio dobrana odmiana z uwzględnieniem przeznaczenia jej na kiszonkę z jednej strony zagwarantuje nam odpowiednią ilość masy potrzebnej do zabezpieczenia gospodarstwa w odpowiednią ilość paszy na następny sezon.
Z drugiej powinniśmy dobrać odmianę kukurydzy na kiszonkę do warunków glebowo-klimatycznych regionu, w którym znajduje się gospodarstwo. Dodatkowo warto jest wybrać odmianę o odpowiedniej długości okresu wegetacji (liczbie FAO) z uwzględnieniem przewidywanego terminu zbioru kukurydzy na kiszonkę oraz samego terminu siewu. Wybierając jej odmianę nie zawsze warto jest się kierować tylko ceną jednostki siewnej kukurydzy, ponieważ w dużej mierze nowsze odmiany, a co za tym idzie również droższe, charakteryzują się wyższym potencjałem plonowania, są bardziej dostosowane do zmieniającego się klimatu oraz posiadają lepsze cechy jakościowe jak np. lepiej strawne włókno.
Koniecznie przeczytaj artykuł o tym jak ważne jest badanie gleby.
Kukurydza na kiszonkę – nawożenie
Uprawa kukurydzy na kiszonkę powinna mieć zbilansowane nawożenie. Oprócz wyboru odmiany na kiszonkę w okresie wiosennym warto jest zastosować przemyślany program jej nawożenia startowego stosując nawóz TOPPHOS 15 20 NPROCESS. W swoim składzie zawiera on:
- fosfor w formie chronionej przed jego uwstecznianiem w niskim i wysokim pH gleby,
- azot w technologii NPROCESS ograniczający jego straty oraz lepiej wykorzystujący azot zawarty w glebie, szczególnie pochodzący z nawozów naturalnych (obornik, gnojowica), których stosuje się znaczne ilości w uprawie kukurydzy na kiszonkę,
- magnez,
- siarkę,
- wapń odżywczy,
- cynk.
Tak zbilansowane nawożenie kukurydzy w połączeniu z nawozami naturalnymi pochodzącymi z gospodarstwa pozwolą odpowiednio odżywić kukurydzę na kiszonkę oraz zabezpieczyć samą roślinę przed nadmiernym nagromadzeniem szkodliwych azotynów i azotanów, które mogą wywołać problemy zdrowotne w stadzie.
Zobacz jak wygląda prawidłowe nawożenie dolistne kukurydzy przez specjalistów Timac Agro.
Odpowiedni termin zbioru kukurydzy na kiszonkę
Wyznaczenie odpowiedniego terminu zbioru kukurydzy na kiszonkę jest procesem wymagającym i można go przegapić. Termin zbioru kukurydzy na kiszonkę jest uzależniony od przebiegu pogody. W latach suchych zbiór kukurydzy na kiszonkę powinien być wcześniejszy ze względu na zagrożenie wzrostu suchej masy powyżej 35%. Natomiast w latach wilgotnych zbiór kukurydzy na kiszonkę wykonuje się w pełnej dojrzałości, gdy sucha masa wynosi powyżej 30% całych roślinach. Zbyt wczesny zbiór kukurydzy wpłynie na mniejszą zawartość suchej masy, natomiast zbyt późno zebrana kukurydza na kiszonkę będzie charakteryzowała się gorszą strawnością.
Wyróżniamy dwa sposoby wyznaczania terminu zbioru:
- Jednym ze sposobów wyznaczenia terminu zbioru kukurydzy na kiszonkę jest ustalanie położenia linii mlecznej w ziarniaku kukurydzy. Jeżeli linia mleczna znajduje się na wysokości 1/3 ziarniaka patrząc od góry, wówczas uważa się, że zawartość suchej masy wynosi 32-33%. Jeżeli linia mleczna znajduje się w środku ziarniaka wówczas jest to optymalny termin zbioru kukurydzy na kiszonkę z zawartością suchej masy w całej roślinie, równą około 35%. Gdy linia mleczna znajduje się w 2/3 wysokości ziarniaka patrząc od góry ziarno jest wówczas trudne do rozdrobnienia, a kukurydza będzie zbyt sucha.
- Innym sposobem na wyznaczenie optymalnego terminu zbioru kukurydzy na kiszonkę jest ustalenie poziomu suchej masy. Do tego potrzebujemy kuchenki mikrofalowej oraz wagi. W celu oznaczenia poziomu suchej masy kukurydzy należy wyciąć kilka losowo wybranych roślin i je rozdrobnić. Następnie na wadze odważamy 1 kilogram zielonki z kukurydzy. Przygotowany materiał umieszczamy w kuchence mikrofalowej. Do kuchenki dodatkowo wstawiamy szklankę z wodą. Po każdej minucie ogrzewania musimy zważyć suszony materiał. Powtarzamy czynności do momentu, aż jej masa nie będzie się zmieniać, a uzyskany wynik będzie informował nas o zawartości suchej masy, która powinna mieścić się w przedziale 30-35%.
Zbiór kukurydzy na kiszonkę
Podczas zbioru kukurydzy na kiszonkę o zawartości suchej masy powyżej 30%, wymaga ustawienia sieczkarni na długość cięcia od 4 do 8 mm natomiast z reguły sieczka będzie nieco dłuższa do 10 mm. Zbyt dokładne rozdrobnienie zbieranej kukurydzy również nie jest wskazane w żywieniu bydła, ponieważ może pogorszyć wykorzystanie podawanej paszy przez zwierzęta, a także może powodować występowanie chorób u bydła. Ustawienie sieczkarni powinno zapewnić podłużne i poprzeczne rozdrobnienie łodyg i liści kukurydzy oraz uszkodzenie każdego ziarniaka. W tym celu sieczkarnie powinny być wyposażone w aktywne urządzenia do rozdrabniania wtórnego.
Zakiszanie kukurydzy na kiszonkę – proces
Kukurydza należy do roślin, które mają najlepsze właściwości do zakiszania pod warunkiem, że zadbamy o odpowiednie warunki podczas zbioru i samego procesu zakiszania. Natomiast jeżeli w danym roku mamy trudne warunki podczas zbioru kukurydzy na kiszonkę, takie jak rośliny zbyt suche o zawartość suchej masy powyżej 35% lub występuje deszczowa pogoda podczas zbioru. Warto jest wesprzeć kukurydzę w procesie zakiszania poprzez dodanie preparatu poprawiającego jej zakiszanie.
Zastosowanie konserwantu do zakiszania
Użycie konserwantu zastosowanego podczas procesu zakiszania korzystnie wpływa na proces konserwacji i zmniejszenia strat. Taki dodatek warto przewidzieć także, używając do zbioru sieczkarni starszego typu, bez aktywnego rozdrabniacza i dającą dłuższą sieczkę. Zastosowanie konserwantu typu bakteryjnego, czyli inokulantu wpłynie pozytywnie na szybkie obniżenie pH w zakiszanej masie. Szybkie obniżenie pH będzie sprzyjało fermentacji mlekowej, zahamuje rozkład cukrów oraz ograniczą rozwój pleśni i drożdży powodujące znaczne straty podczas kiszenia. Warto również zastosować preparat poprawiający proces zakiszania dla kukurydzy zbieranej w optymalnym terminie, zwłaszcza jeżeli silos lub pryzma będzie przeznaczona do letniego skarmiania. Dodatek środków konserwujących podniesie koszty produkcji paszy, ale zapewni lepszą stabilność kiszonki podczas wybierania i spasania.
Konserwanty do zakiszania kukurydzy – jaki produkt wybrać?
Spośród stosowanych konserwantów najbardziej przydatne wydają się preparaty konserwujące oparte na żywych kulturach bakteryjnych, ze względu na dużą zawartość cukru w kukurydzy i łatwość jej kiszenia się. Z pośród preparatów konserwujących najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie inokulantu biologicznego SILAPRILIS PRO. SILAPRILIS PRO został wyprodukowany w oparciu o badania naukowe i doświadczenia praktyczne. W efekcie powstał produkt o wysoce skutecznej mieszaninie bakterii kwasu mlekowego, propionowego i enzymów. SILAPRILIS PRO to wyizolowane szczepy mikroflory występującej w kiszonkach, wyselekcjonowane pod kątem zdolności zakwaszających i adaptacyjnych oraz gwarantujące stabilne i zawsze jednakowe działanie.