Kiszonka z kukurydzy – jak ją pozyskać i zadbać o wysoką jakość?

Kiszonka z kukurydzy jako ważny element w hodowli zwierzęcej

Kiszenie to jedna z metod konserwowania pasz dla zwierząt gospodarskich. Największy udział w dawce pokarmowej bydła ma kiszonka z kukurydzy. Ze względu na wysoką zawartość energii to właśnie kiszonka z kukurydzy stała się podstawowym surowcem wykorzystywanym w bazie paszowej. Uzyskaniu dobrej jakości paszy produkcyjnej pozwala nam w optymalnych warunkach na zabezpieczenie potrzeb żywieniowych stada i zapewnienie dobrej wydajności bydła mlecznego. Zapewnienie odpowiedniej jakości paszy będzie zatem stanowiło o wysokości produkcji, zdrowiu zwierząt i opłacalności produkcji.

Jaką odmianę kukurydzy wybrać?

Aby uzyskać paszę dobrej jakości, należy wybrać odmianę kukurydzy, która cechuje się wysokim plonem suchej masy całej rośliny, wysokim plonem suchej masy ziarna (45-50%), wysoką strawnością części wegetatywnych i wysoką koncentracją energii (0,9-1,0 JMP/kg suchej masy). Warto wybierać odmiany kiszonkowe typu „stay green”, które są lepiej trawione przez zwierzęta oraz łatwiejsze do ubicia w silosie.  Przy wyborze odmiany należy również kierować się liczbą FAO, która jest wskaźnikiem wczesności odmian i powinna być dostosowana do warunków w jakich kukurydza będzie uprawiana.

Oprócz odpowiedniego doboru odmiany, o wartości kiszonki na paszę decyduje:

• Termin zbioru
• Technologia zbioru i zakiszania
• Sposób wybierania paszy z silosu lub pryzmy
• A także sposób zadawania paszy zwierzętom

Najlepszym momentem zbioru jest oznaczenie zawartości suchej masy na poziomie 30 – 35%. Jeżeli w tym czasie linia mleczna ziarniaka jest na 1/3 wysokości od podstawy, możemy zakładać, że kiszonka będzie miała odpowiednią ilość skrobi.  Zawartość suchej masy zależy od kilku czynników: udziału kolb, wypełnienia ziarniaków skrobią oraz od ulistnienia roślin i stopnia zasychania liści. Dlatego w tym roku określenie odpowiedniego terminu zbioru może stanowić w wielu miejscach wyzwanie.

Kolejnym elementem jest odpowiednie pocięcie roślin i rozgniecenie ziarniaków. Należy zawsze pamiętać o dokładnym rozdrobnieniu roślin, tak aby składniki pokarmowe były lepiej wykorzystane przez zwierzęta. Mowa tu zwłaszcza o dokładnym rozgnieceniu ziarniaków, aby energia zawarta w skrobi mogła być w jak największym stopniu wykorzystana przez bydło. Sieczka powinna być równomiernie pocięta w zależności od wilgotności jaką obecnie posiada. Jeżeli zbierana masa jest zbyt sucha, zaleca się drobniejsze pocięcie roślin ze względu na trudności z ubiciem z powodu sprężynowania masy zielonej. Należy w takim przypadku rozdrobnić ją bardzo mocno, nawet poniżej 1 cm – ułatwi to usunięcie powietrza z kiszonki. Duże rozdrobnienie pomoże też zoptymalizować możliwości strawienia takiej paszy i pobierania jej przez krowy gdy zbierana zielonka jest starsza i przesuszona. W przypadku konieczności zbioru zbyt wyschniętych roślin ratunkiem dla jakości kiszonki może okazać się podwyższenie wysokości koszenia łodyg, które zmniejszy udział zdrewniałych części wegetatywnych i pozwoli zakisić materiał o wyższej zawartości energii. Zmniejszy to także udział zanieczyszczeń z ziemi, które mogą zakłócać prawidłowy przebieg fermentacji.

Po precyzyjnym pocięciu i zmagazynowaniu na pryzmie, sieczkę należy dokładnie ugnieść, w tym przypadku wykorzystywane są najczęściej największe maszyny w gospodarstwie. Jest to kluczowy proces, ponieważ jego celem jest pozbycie się powietrza z przestrzeni pomiędzy cząsteczkami kukurydzy. Obecność tlenu w już przykrytej pryzmie jest wysoce niepożądana. Wiąże się to z wystąpieniem procesów gnilnych.

Jak zapewnić wysoką jakość kiszonki, mimo zasychania roślin kukurydzy na polach?

Ten rok może okazać się wyjątkowo trudny ze względu na małą liczbę opadów i notowaną w wielu regionach kraju suszę rolniczą. W wielu miejscach będzie to powodem decyzji o szybszym zbiorze, ze względu na zasychanie roślin na polach. Warto zatem zabezpieczyć się i już na etapie ubijania zielonki zastosować Silaprilis Pro, który pomoże zadbać o uzyskanie dobrej jakości paszy.

Szczepy bakterii kwasu mlekowego, które zapewniają dobry start fermentacji i powodują szybkie obniżenie pH zakiszanej masy, a także pełną kontrolę procesu zakiszania. Dodatkowo znajdujący się w produkcie szczep Pediococcus acidilactici  jest jednym z najbardziej odpornych szczepów na osmozę – zakisza materiał o wysokiej zawartości suchej masy.

Dzięki dodatkowi enzymów (ksynalazy i beta glukanazy), uwalniane są dodatkowe ilości cukrów z puli dostępnej w roślinie,  co podtrzymuje i stabilizuje proces fermentacji bakterii kwasu mlekowego.

Dodatkowo, co jest bardzo istotne przy zakiszaniu kukurydzy, Silaprilis Pro zawiera w swoim składzie bakterie kwasu propionowego, które stabilizują kiszonkę w warunkach tlenowych, czyli już po otwarciu i redukują namnażanie się grzybów i pleśni.  Jest to istotne z punktu widzenia porażenia paszy dla bydła mykotoksynami, które niosą ze sobą szereg problemów: zarówno pod kątem odporności zwierząt i podatności na występowanie chorób przez nawet uszkodzenia narządów.

Kwas propionowy także dba o stabilizację termiczną kiszonki, zarówno w pryzmie jak na stole paszowym.